|
بازگرداندن بینایى
ایرنا: یک گروه از محققان هنگ کنگى و آمریکایى با قطع اعصاب بینایى یک همستر (نوعى موش صحرایى) ابتدا جانور را کور کردند و سپس با تزریق محلولى حاوى ذرات نانو به رشته هاى قطع شده اعصاب بینایى امکان رشد کردن دوباره دادند و جانور بینایى خود را به دست آورد.
گروه محققان بیمارستان هنگ کنگ با همکارى پژوهشگران موسسه تکنولوژى ماساچوست (ام آى تى) در مقاله اى که در ارگان آکادمى ملى علوم آمریکا به چاپ رسانده اند ضمن تشریح اقدام خود ابراز امیدوارى کردند که بتوانند در آینده از این روش در ترمیم جراحات وارده به مغز افراد استفاده کنند. در آزمایش اخیر محققان ابتدا با ایجاد شرایطى مشابه شرایط وارد شدن ضربه و آسیب مغزى به همستر، رشته هاى اعصاب بینایى آن را قطع کردند. ترمیم رشته هاى عصبى یکى از بزرگترین چالش هایى است که پیش روى پزشکان و محققان قرار دارد و موفقیت هایى که تاکنون در این زمینه به دست آمده محدود و مجموعه اى از علل مانع از دستیابى به موفقیت در این حوزه بوده اند.از جمله این علل آنکه زخم هایى که بر روى بافت هاى مجروح شده به وجود مى آید و نیز فاصله اى که بر اثر بریدگى و قطع شدگى در میان رشته هاى عصبى ایجاد مى شود مانع آن است که پزشکان بتوانند روش هاى متداول ترمیم و درمان را در مورد این بافت ها اعمال کنند.محققان هنگ کنگى و آمریکایى براى برون رفت از این بن بست به فکر افتادند از امکاناتى که فناورى نانو براى دستکارى در ترازهاى اتمى ارائه مى دهد، استفاده کنند.این گروه به بخش هاى جراحت دیده در رشته اعصاب بینایى همستر محلولى حاوى پپتیدهاى مصنوعى تزریق کردند. اندازه هر یک از این مولکول هاى پپتید به گونه اى تنظیم شده بود که بیش از پنج نانو طول نداشته باشند.پپتیدها به محض اینکه به بخش هاى جراحت دیده رسیدند به صورت خودجوش یک ساختار داربست مانند و ضربدرى از رشته هاى نانو به وجود آوردند که بین بخش هاى قطع شده پلى به وجود مى آورد. دانشمندان سپس مشاهده کردند که رشته هاى قطع شده اعصاب بینایى با استفاده از این داربست نانو شروع به بازسازى و اتصال دوباره کردند. این داربست در عین حال از بروز حالت دلمه بر روى زخم نیز جلوگیرى به عمل آورد.دلمه روى زخم یکى از عواملى است که مانع از متصل شدن دو بخش قطع شده رشته هاى عصبى مى شود. نکته حائز اهمیت آنکه رشته هاى تازه روییده در مغز همستر عملاً بینایى حیوان را به آن بازگرداندند. به گفته دکتر راتلج الیس-بنکه رئیس گروه پژوهشى که تحقیق اخیر را به انجام رسانده اند کارى که گروه وى انجام داده آن است که رشته هاى عصبى جانور را قطع کرده و سپس مواد ترمیم کننده را بر روى زخم قرار داده و به نظاره نحوه واکنش مغز در مقاطع زمانى مختلف پرداخته است.اما آنچه که گروه شاهد آن بوده به کلى دور از انتظار بوده و تا این زمان به وسیله هیچ محققى مشاهده نشده است. این دانشمندان شاهد بودند که رشته هاى عصبى هم در مغز همسترهاى جوان که به صورت عادى در حال رشد و تولید رشته هاى جدید است و هم در مغز همسترهاى بزرگسال که کار رشد آن متوقف شده، پس از تزریق دارو به نحو فعال شروع به تولید رشته هاى جدید کرده اند.به این ترتیب این گروه از پژوهشگران شاهد بازگشت توانایى بینایى و اعاده رفتار طبیعى جانور بوده اند. این نکته از آن رو براى محققان حیرت آور است که تصور اولیه آنان آن بود که براى کمک به رشد دوباره سلول هاى عصبى باید عوامل رافعال سازند .اما در این آزمایش نشان داده شد که مواد نانو مى توانند مستقیماً خود رشته هاى عصبى را به فعالیت وادارند و آنها را رشد دهند.در این آزمایش محققان مشاهده کردند پپتیدها در درون بدن به وسیله اجزاى بدن خود همستر به مواد بى خطرى تجزیه مى شوند و سه تا چهار هفته پس از تزریق از طریق ادرار جانور از بدن آن خارج مى شود.به اعتقاد دانشمندانى که پژوهش اخیر را به انجام رسانده اند اقدام اخیر توانسته بر برخى از مهمترین موانع بازسازى رشته هاى عصبى غلبه کند و زمینه را براى پیشبرد تحقیقات در این حوزه مهیاتر سازند. محققان امیدوارند در مراحل بعدى این شیوه را بر روى انسان و در جریان جراحى هایى زیست-عصبى به منزله روشى براى کاستن از میزان جراحت هاى این نوع جراحى ها به اجرا درآورند. هدف نهایى این روش که در گام هاى مختلف به اجرا درخواهد آمد آن است که بتوان آن را به شیوه موثرى براى متصل کردن رشته هاى عصبى قطع شده بر اثر سکته مغزى یا جراحت هاى وارده به سر تبدیل کرد.
arri_329@yahoo.com علیرضا رجایی
|
:جستجو